گرچه میلیون‌ها نوع قارچ در سراسر دنیا وجود دارد، تنها حدود 300 مورد از آنها می‌توانند در انسان عفونت ایجاد کنند. انواع مختلفی از عفونتهای قارچی وجود دارد که می‌تواند روی پوست شما تأثیر بگذارد و باعث بروز انواع بیماری‌های پوستی شود. در این مقاله، نگاهی دقیق به برخی از رایج ترین عفونتهای قارچی پوست و راه‌های درمان و پیشگیری آنها خواهیم داشت.
عفونت قارچی پوست چیست؟
قارچ‌ها در همه جا رشد می‌کنند آنها را می‌توان در گیاهان، خاک و حتی روی پوست مشاهده کرد. این ارگانیسم‌های میکروسکوپی روی پوست شما به طور معمول مشکلی ایجاد نمی‌کنند، مگر اینکه سریعتر از حد طبیعی تکثیر شوند یا از طریق بریدگی یا ضایعه پوستی به پوست شما نفوذ کنند.
از آنجا که قارچ‌ها در محیط‌های گرم و مرطوب رشد می‌کنند، عفونتهای قارچی پوستی اغلب می‌توانند در مناطق عرق کرده یا مرطوب ایجاد شوند که جریان هوای زیادی وجود ندارد. برخی از این قسمت‌ها شامل پا، کشاله ران و چین‌های پوست است.
غالباً، این عفونت‌ها به صورت بثورات پوسته ای یا تغییر رنگ پوست ظاهر می‌شوند که اغلب دارای خارش هستند. برخی از عفونتهای قارچی پوست بسیار شایع هستند. عفونتهای قارچی پوست اغلب از طریق تماس مستقیم انتقال و منتشر می‌شوند.
شایعترین عفونتهای قارچی پوستی کدامند؟
بسیاری از عفونتهای قارچی شایع می‌توانند روی پوست تأثیر بگذارند. علاوه بر پوست، یکی دیگر از نقاط مشترک عفونتهای قارچی غشاهای مخاطی است. برخی از نمونه‌های این عفونت‌ها مخمر واژن و برفک دهانی است.
کرم حلقوی بدن (tinea corporis)
برخلاف نام آن، کرم حلقوی ناشی از قارچ است و نه کرم. به طور معمول در جاهای مختلف اندام رخ می‌دهد. علائم اصلی کرم حلقوی بثورات (التهاب) است که دارای لبه‌های کمی‌برجسته است. بثورات می‌تواند گسترش یابد و اغلب با خارش همراه است.
کرم حلقوی یک عفونت قارچی پوستی شایع بوده و بسیار مسری است. البته جدی نیست و معمولاً با مرطوب کننده ضد قارچ قابل درمان است.
tinea pedis
پای ورزشکار یک عفونت قارچی است که روی پوست پاها و بین انگشتان پا تأثیر می‌گذارد. علائم معمول پای ورزشکار عبارتند از:
- خارش یا احساس سوزش بین انگشتان و یا در کف پا
- پوستی که قرمز، پوسته پوسته یا خشک به نظر می‌رسد
- پوستی ترک خورده یا تاول زده
در برخی موارد، عفونت می‌تواند به سایر مناطق بدن نیز منتقل شود. به عنوان مثال می‌توان به ناخن‌ها، کشاله ران یا دست‌ها اشاره کرد.
خارش جک (tinea cruris)
خارش جک یک عفونت قارچی پوستی است که در ناحیه بین کشاله ران و ران شما اتفاق می‌افتد. این بیماری بیشتر در مردان و پسران نوجوان دیده می‌شود.
علامت اصلی، بثورات قرمز خارش دار است که به طور معمول از ناحیه کشاله ران یا اطراف ران فوقانی ران شروع می‌شود. بثورات ممکن است بعد از ورزش یا سایر فعالیت‌های بدنی بدتر شده و به باسن و شکم گسترش یابد.
پوست آسیب دیده ممکن است پوسته پوسته یا ترک خورده به نظر برسد و مرز خارجی بثورات می‌تواند کمی‌برجسته و تیره باشد.
کرم حلقوی پوست سر
این عفونت قارچی بر روی پوست سر و ساقه‌های موی تأثیر می‌گذارد. این بیماری بیشتر در کودکان خردسال دیده می‌شود و باید با تجویز داروهای خوراکی و همچنین شامپوی ضد قارچ درمان شود. علائم می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
- وصله‌های طاسی موضعی که ممکن است پوسته پوسته یا قرمز به نظر برسند
- پوسته پوسته شدن به همراه خارش
- حساسیت به لمس
Tinea versicolor
Tinea versicolor، که گاهی اوقات pityriasis versicolor نامیده می‌شود، یک عفونت قارچی مخمری پوستی است که باعث ایجاد لکه‌های کوچک بیضی روی پوست می‌شود.
علت آن رشد بیش از حد نوع خاصی از قارچ به نام Malassezia است که به طور طبیعی در پوست حدود 90 درصد بزرگسالان وجود دارد.
این لکه‌های پوستی تغییر رنگ یافته اغلب در پشت، قفسه سینه و بازوها گسترش می‌یابد. ممکن است روشن یا تیره تر از بقیه پوست شما به نظر برسند و می‌توانند قرمز، صورتی، یا قهوه ای باشند و بیشتر در تابستان یا در افرادی که در مناطقی با آب و هوای گرم و مرطوب هستند دیده می‌شود.
کاندیدیازیس پوستی
این یک عفونت پوستی است که توسط قارچ‌های کاندیدا ایجاد می‌شود. این نوع قارچ‌ها به طور طبیعی در داخل بدن ما وجود دارند که وقتی بیش از حد رشد کرد ممکن است باعث عفونت شود.
عفونتهای پوستی کاندیدا در مناطقی رخ می‌دهد که گرم و مرطوب بوده و تبادل هوایی خوبی ندارد. برخی از قسمت‌هایی که می‌توانند تحت تأثیر قرار گیرند شامل زیر پستانها و چین‌های باسن است.
علائم عفونت کاندیدا در پوست می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
- بثورات قرمز
- خارش
- التهاب‌های پوستی
Onychomycosis (tinea unguium)
Onychomycosis یک عفونت قارچی مربوط به ناخن است. این عفونت می‌تواند ناخن‌ها یا انگشتان پا را تحت تأثیر قرار دهد، اگرچه این عفونت در ناخن‌های پا شایع تر است.
اگر ناخن‌هایی دارید که علائم زیر را دارند حتما به پزشک معتبر پوست و مو مراجعه کنید:
- تغییر رنگ (به طور معمول زرد، قهوه ای یا سفید)
- شکنندگی
- کلفت شدن ناخن
عوامل ایجاد کننده قارچ پوستی
عوامل مختلفی وجود دارد که می‌تواند شما را در معرض خطر ابتلا به عفونت قارچی پوستی قرار دهد شامل موارد زیر است:
- زندگی در یک محیط گرم یا مرطوب
- تعریق شدید
- پوست چرب و غیر خشک
- به اشتراک گذاری مواردی مانند لباس، کفش، حوله یا ملافه
- پوشیدن لباس تنگ
- شرکت در فعالیتهایی که شامل تماس مکرر پوست به پوست است
- تماس با حیواناتی که ممکن است آلوده باشند
- داشتن سیستم ایمنی ضعیف به دلیل داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی، درمان سرطان یا شرایطی مانند HIV
چه موقع برای درمان قارچ پوستی به پزشک مراجعه کنیم
بسیاری از انواع عفونتهای قارچی پوستی بدون مراجعه به پزشک درمان می‌شوند با این حال چنانچه علائم شما تشدید یابد به پزشک متخصص پوست و مو مراجعه کنید. مواردی که باید به پزشک متخصص پوست و زیبایی مراجعه کنید عبارتند از:
- عفونت قارچی پوستی داشته باشید که بهبود نیابد یا بدتر شود.
- ریزش مو همراه با خارش
- وجود ضعف در سیستم ایمنی
درمان قارچ پوست
داروهای ضد قارچ برای درمان عفونتهای قارچی کاربرد دارند. آنها می‌توانند قارچ‌ها را مستقیماً از بین ببرند یا از رشد بیشتر آنها جلوگیری کنند. داروهای ضد قارچی زیر به عنوان درمان‌هایی برای قارچ پوستی به کار می‌رود:
- کرم یا پماد
- قرص
- پودرها
- اسپری
- شامپوها
علاوه بر مصرف داروهای ضد قارچ، مواردی وجود دارد که می‌توانید در خانه انجام دهید تا از شر عفونت قارچی خلاص شوید این موارد شامل موارد زیر است:
- تمیز و خشک نگه داشتن پوست و ناحیه آسیب دیده
- پوشیدن لباس‌های گشاد یا کفشی که به پوست اجازه می‌دهد نفس بکشد
پیشگیری از قارچ پوستی
برای جلوگیری از بروز عفونت قارچی پوست سعی کنید نکات زیر را در نظر بگیرید:
- بهداشت را رعایت کنید.
- لباس، حوله یا سایر وسایل شخصی را به اشتراک نگذارید.
- هر روز لباس تمیز، به خصوص جوراب و لباس زیر تمیز بپوشید.
- لباس و کفشی را انتخاب کنید که پوستتان به خوبی تنفس کند. از پوشیدن لباس یا کفشی که خیلی تنگ است خودداری کنید.
- مطمئن شوید که پس از دوش گرفتن، استحمام یا شنا، با یک حوله تمیز، خشک و مناسب کامل خشک شده اید.
- سطوح مشترک مانند وسایل بدنسازی را تمیز نگه دارید.
- از حیواناتی که علائم عفونت قارچی دارند دوری بجویید.
سخن پایانی:
قارچ‌های پوستی اگرچه جدی نیستند، اما به دلیل خارش یا پوسته پوسته شدن می‌توانند باعث ناراحتی و یا تحریک شوند که اگر درمان نشود ممکن است نواحی قارچ زده گسترش یابد و التهابات بیشتری را برای فرد بیمار بوجود بیاورد.
نظرات